بذر هندوانه ابوجهل

هندوانهٔ ابوجهل یا کَبَست یا حنظل گیاهی با میوه‌ای تلخ مزه است که در فارسی با نام‌های خربزهٔ روباه، کدوی تلخ، سیبِ تلخ و در زبان لری با نام خیار گُرگو، در نایین و خوروبیابانک هنوارنه مار یا هنوانه ماری شناخته می‌شود. همچنین، در فرهنگ اچمی‌زبان‌های بومی سرباز، چابهار و مومان به آن گونج، و در جنوب ایران به نام خزَرَه و همچنین قلعه گنج یا گلگنجک در جنوب کرمان می‌گویند.
هندوانه ابوجهل از راسته کدوئی‌ها (Cucurbitales) از تیره کدو (Cucurbitaceae)، از سرده سیترولوس (Citrullus) بوده و نام علمی آن Citrullus colocynthis است. مصرف آن باعث کولیت شدید شده و به علت مواد سمی خطرناک است.
کدوی تلخ گیاه بالارونده بومی حوزه مدیترانه به ویژه ازمیر ترکیه، نوبه آفریقا و تریسته ایتالیا است. این گیاه از خانوادهٔ هندوانه است اما با هندوانه معمولی تفاوت‌هایی دارد شامل اندازهٔ کوچک‌تر، جسم سفت‌تر و مزهٔ بسیارتلخ آن.

خواص هندوانه ابوجهل در طب اسلامی

هندوانه ابوجهل، که در طب اسلامی و طب سنتی با نام حنظل شناخته می‌شود، از نظر ظاهر شباهت زیادی به هندوانه‌های معمولی دارد اما از نظر سایز کوچک‌تر است و طعم آن تلخ است. این میوه دارویی دارای پوسته‌ای نازک به رنگ سبز یا زرد و دانه‌های قهوه‌ای شفاف است که دانه‌های آن خواص دارویی فراوانی دارند و در بسیاری از عطاری‌ها یافت می‌شوند. بوته‌های هندوانه ابوجهل معمولاً میوه‌دهی بالایی دارند.

از خواص مهم این گیاه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• درمان بیماری بلغم
• مسهل قوی
• درمان مشکلات کبد
• آنتی‌بیوتیک طبیعی
• ضد نقرس
• درمان صدای گوش و سردردهای شقیقه‌ای
• درمان سیاتیک و صرع
• کاهش قند خون
• ضد خارش پوست
• جلوگیری از سفید شدن مو
• پیشگیری از سکته مغزی
• قاعده‌آور
• ضد کرم معده و کرم کدو
• پادزهر سموم عقرب و مار

طبع هندوانه ابوجهل

طبع این گیاه گرم و خشک است و به‌خصوص برای افراد با مزاج سرد و دیابتی کاربرد دارد. هندوانه ابوجهل در تنظیم و کاهش قند خون نقش مؤثری ایفا می‌کند و می‌تواند به ترشح انسولین کمک کند.

خواص برای دستگاه گوارش

هندوانه ابوجهل ملین طبیعی است و به درمان یبوست کمک می‌کند. همچنین برای بهبود مشکلات کبد و کیسه صفرا مفید است، اما مصرف آن برای افراد مبتلا به ورم روده توصیه نمی‌شود.

خواص برای درمان سنگ کلیه

یکی از کاربردهای مهم هندوانه ابوجهل در طب سنتی، درمان سنگ کلیه است. روش تهیه دم‌نوش آن به شرح زیر است:

طرز تهیه:
هندوانه‌های ابوجهل را با پوست بشویید و خرد کنید. آن‌ها را در قابلمه‌ای بریزید و روی حرارت بگذارید تا بجوشد. سپس یک تکه چوب دارچین به قابلمه اضافه کنید و درب آن را ببندید. پس از حدود ۳۵ دقیقه، میوه‌ها را له کنید و اجازه دهید ۱۵ دقیقه دیگر بجوشد. سپس قابلمه را از روی حرارت بردارید و پس از سرد شدن، محتویات را از صافی رد کنید و دوباره به همراه چوب دارچین داخل قابلمه بریزید.

نحوه مصرف:
برای درمان سنگ کلیه، بین ساعت ۵ تا ۷ عصر روی تخت بنشینید و یک لیوان از این دم‌نوش صاف‌شده را به همراه یک قاشق چای‌خوری عسل و چوب دارچین آرام بنوشید. پس از نوشیدن، دراز بکشید و حدود ۴۵ دقیقه صبر کنید تا احساس درد دفع سنگ شروع شود. پس از دفع، مجدداً دو لیوان دیگر از این دم‌نوش را بنوشید. اگر پس از این سه لیوان دفع سنگ انجام نشد، این روند را تا ۴۵ روز تکرار کنید. توجه داشته باشید که هنگام نوشیدن دم‌نوش حتما بنشینید تا به مثانه فشار وارد نشود.

خواص برای قاعدگی

هندوانه ابوجهل به‌عنوان یک گیاه قاعده‌آور عمل می‌کند و می‌تواند به تنظیم پریود کمک کند.

خواص برای دندان

روغن هندوانه ابوجهل یا روغن حنظل یک درمان مؤثر برای درد دندان است. هر شب یک قطره از این روغن را در گوشه‌ای که درد دارد بریزید. برای درمان پوسیدگی دندان نیز می‌توانید پارچه‌ای آغشته به چند قطره روغن حنظل را در سوراخ دندان قرار دهید و هر شب تا رفع کامل پوسیدگی ادامه دهید.